Чӑваш Енре коммерцилле ҫурт-йӗре тара илме хакланӑ. Кунта сӑмахӑмӑр Патшалӑхӑн ҫурт-йӗр фондӗнчи хваттер пирки пырать.
Аса илтерер, ҫӗршыв Президенчӗ 2002 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ҫынсене хаклӑ мар хӑтлӑ ҫурт-йӗрпе тивӗҫтересси, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ пулӑшу пахалӑхне лайӑхлатасси ҫинчен указ кӑларнӑччӗ.
Ҫӗршыв ертӳҫин хушӑвне пурнӑҫласа 2008 ҫулта Чӑваш Енре Патшалӑхӑн ҫурт-йӗр фондне йӗркеленӗччӗ. Ҫапла вара 2014 ҫулччен 2 пине яхӑн (тӗрӗсрех каласан, 1986) хваттер хута янӑччӗ. Унта коммерци мелӗпе тара кӗрӗшсе пурӑнакансем пӗр тӑваткал метршӑн 55 тенкӗ тӳлеҫҫӗ тата, паллах, коммуналлӑ пулӑшу тӑкакне саплаштараҫҫӗ.
Ҫитес ҫул пирӗн республикӑра коммерци мелӗпе тара памалли тепӗр ҫурт хӑпартасшӑн. Анчах тара илекенсене пӗр тӑваткал метршӑн 200 тенкӗ тӳлеттересшӗн. Кунсӑр пуҫне унччен кӗрӗшсе пурӑнма пуҫланисен хакне те хӑпартасшӑн. Ҫитес ҫулхи плансемпе ӗнер иртнӗ республикӑн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче ЧР юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Наталья Тимофеева паллаштарнӑ.
Сӑмах май, капла тӗллевӗллӗ хваттерте ҫулталӑкран кая мар пурӑнакансене хваттере туянма та ирӗк параҫҫӗ.
Чӑваш Енре Ҫамрӑксен кунне паллӑ тӑвӗҫ. Ӑна ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче паллӑ тӑвасси йӑлана кӗнӗ. ЧР Министрсен Кабинечӗн постановленийӗпе килӗшӳллӗн, ҫав кун та лавккасенче эрех-сӑра сутмӗҫ.
Ку ырӑ йӑлана унччен те пӑхӑннӑ. Ҫӗртмен уйӑхӗн 12-мӗшӗнче те, Раҫҫей кунӗнче, эрех-сӑра сутман. Ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнче шкултан вӗренсе тухнӑ ҫамрӑксем аттестат илнӗ, ҫӗртмен 24-мӗшӗнче Республика кунне паллӑ тунӑ. Ҫав кунсенче те ЧР Министрсен Кабинечӗн постановленийӗпе килӗшӳллӗн эрех-сӑра суттарман.
Ҫамрӑксен кунӗнче сӑра, сӑра йышши шӗвек, сидр, пуаре, кӑрчама туянма май пулмӗ.
Чӑваш Енре пысӑк уявсенче лавккара эрех-сӑра сутма чарассине йӑлана кӗртнӗ. Чылайӑшӗ ҫакна ырлать.
Ҫитес вӑхӑтра Шупашкарта каллех эрех-сӑра сутмӗҫ. Хальхинче ку шкултан вӗренсе тухнӑ ҫамрӑксен сывпуллашу каҫӗпе ҫыхӑннӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ку чару ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пулӗ. Шӑпах ҫав кун яш-хӗре аттестат параҫҫӗ. Ҫавна май Шупашкарти мӗнпур лавккара эрех-сӑра сутмӗҫ.
Анчах ку чару общество апатланӑвӗн предприятийӗсене пырса тивмест. Аса илтерер: ЧР Министрсен Кабинечӗ йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн эрех-сӑра сутма чараҫҫӗ.
Тӳре-шара шкулсенче ачасене хускану тума сӗнеҫҫӗ. Ку ыйтӑва ЧР Министрсен Кабинечӗн черетлӗ ларӑвӗнче пӑхса тухнӑ.
Ҫавӑн пекех ларура шкул ачисене вӗри апат ҫитересси пирки те калаҫнӑ. Пуҫлӑхсем ачасене каллех хускану тутарма тытӑнассине ырланӑ. Тӳре-шара шӑпарлансене сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑнма хӑнӑхтарасшӑн.
Паллӑ ӗнтӗ: шкул ачисем вӑхӑта ытларах ларса ирттереҫҫӗ. Тухтӑрсен шухӑшӗпе, шӑпах ҫакна пула хускану ачасемшӗн питӗ усӑллӑ пулӗ. Ку шӑпӑрлансен сывлӑхне ҫирӗплетӗ, нерв, юн тымарӗсемпе чӗре ӗҫ-хӗлне лайӑхлатӗ.
Ҫапла ларура чиновниксем пӗр шухӑш патне килсе тухнӑ: шкулта ачасене хускану тутармаллах. Правительство председателӗ Иван Моторин ҫулталӑк вӗҫӗнче ку хушӑва епле пурнӑҫланине тӗрӗслемеллине каланӑ.
Татьяна Казакована ӗнер Чӑваш Енӗн культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министрӗн ҫумӗнчен хӑтарнӑ. Кун пирки ЧР Министрсен Кабинечӗ Ертӳҫин тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Аврелькин 865-мӗш номерлӗ хушу кӑларнӑ. Мӗншӗн хӑтарнине официаллӑ хушура асӑнса-ӑнлантарса тӑман.
Культура министерствинче Татьяна Казакова 2008-мӗш ҫулхи ака уйӑхӗнченпе ӗҫленӗ. Малтан Вӑрмар районӗнчи ача-пӑча вулавӑшӗн заведующийӗнче, Чӑваш Республикинчи ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче, Культура министерствинче халӑх пултарулӑхӗн, вулав тата музей ӗҫӗн секторӗнче заведующийӗнче тӑрӑшнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл Хусанти Культура институтӗнче вӗреннӗ.
Хальхи вӑхӑтра Константин Яковлев министра Иван Архиповпа Вячеслав Оринов пулӑшса пыраҫҫӗ.
Паян Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗн ҫумне Александр Жукова ӗҫрен хӑтарнӑ. 578-р номерлӗ йышӑнӑва республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ. Министр ҫумӗнче тӑрӑшнӑ ҫынна мӗншӗн ӗҫрен хӑтарассине йышӑнура каламан.
Министр ҫумӗнче Александр Георгиевич кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче ӗҫлеме тытӑннӑччӗ.
Шупашкар хулинче ҫуралнӑ Александр Жуков 1991 ҫулта республикӑмӑрӑн тӗп хулинчи электромеханика колледжне вӗренсе пӗтернӗ. Унта вӑл программа управлениллӗ станоксене йӗркелеме тата ӗҫлеттерме хӑнӑхнӑ май техник-электромеханик специальноҫне алла илнӗ. Мал ӗмӗтлӗ ҫамрӑк кунпах ҫырлахман — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне вӗренме кӗнӗ. Унтан вӑл 1996 ҫулта вӗренсе тухнӑ. Хальхинче экономист-менеджер профессине алла илнӗ.
Шупашкарта вырнаҫнӑ Г.С.Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗ шӑпи тахҫанах калаҫтаракан тема пулса тӑнӑ май Чӑваш халӑх сайчӗ те ҫак ыйтӑва вӗҫӗмех хускатса пычӗ.
Ҫак уйӑхӑн 2-мӗшӗнче Шупашкарти кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче пурӑнакан ашшӗ-амӑшӗ протест акцине тухнине те эпир пӗлтернӗччӗ. Вӗсем унччен Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗ пулнӑ ҫурта юсамашкӑн республика хыснинчен укҫа уйӑрманнине пӗлсен кӑмӑлсӑрланса пикета пухӑннӑ.
Наци сӗмӗллӗ лицей шӑпипе ҫыхӑннӑ ыйтӑва ӗнер иртнӗ чӑваш парламенчӗн ларӑвӗнче те хускатнӑ. ЧР финанс министрӗ Светлана Енилина ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, лицей-интерната муниципалитета (ку вӑл Шупашкара тенине пӗлтерет) панине кура асӑннӑ шкула тӑвассишӗн муниципалитет кӑна яваплӑ. Енчен хула ку ыйтӑва татаймасан бюджета тепӗр хут пӑхса тухнӑ чух республика пулӑшма хатӗр тесе ӗнентернӗ республикӑри тӗп финансист.
Лицей музыка училищи ҫумӗнче пулмалла. Анчах ҫӗр ыйтӑвӗ те хальлӗхе татӑлман, лицей йышӑнмалли лаптӑкӑн пӗр пайӗн хуҫи — уйрӑм ҫын.
«Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» парти пайташӗ Игорь Моляков лицей-интерната прокуратура иртнӗ ҫулах уҫма хушнине аса илтернӗ.
Чӑваш Енри ҫамрӑк экологсем уйрӑмах хӳтӗлемелли ҫутҫанталӑк лаптӑкӗсем сахалланса юлнишӗн ҫаплипех пӑшӑрханаҫҫӗ.
Аса илтеретпӗр, хастар экологсем РФ ҫутҫанталӑк министрӗ Сергей Донской ячӗпе ҫыру хатӗрленӗччӗ. Тӑван тавралӑх шӑпи ик айкки те тӑвайкки маррисене республикӑн Ҫутҫанталӑк министерстви иртнӗ уйӑхра регион тата вырӑнти пӗлтерӗшлӗ уйрӑмах хӳтӗлемелли территорисене ҫирӗплетнӗ хыҫҫӑнхи тӑрӑм шухӑша янӑ.
Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн (вырӑсла кӗскетсе каласан, ОНФ) экологи тата вӑрман хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен общество мониторингӗн центрӗ те Чӑваш Енри Ҫутҫанталӑк министерстви уйрӑмах хӳтӗлемелли ҫутҫанталӑк территорийӗсенчен 70 ытла процентне пӗтернишӗн пӑшӑрханнине пӗлтернӗччӗ.
Ҫамрӑк экологсем РФ ҫутҫанталӑк министрӗ патне тепӗр хутчен шӑрҫалама тӗв тунӑ. Вӗсене Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн хуравӗ тивӗҫтермен. Вӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ыйту татӑлассӑн туйӑнмасть. Халӗ вӗсем черетлӗ хутчен петици ҫыраҫҫӗ, ун айне алӑ пусма ыйтаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин хӑйӗн ҫумӗсенчен хӑшӗн мӗн тумаллине палӑртакан йышӑну кӑларнӑ.
Ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсене Элтепер администрацийӗн ертӳҫи, экономика аталанӑвӗн, финанс тата строительство министрӗсем тата Михаил Резников тӗрӗслесе тӑрӗҫ. Юрий Васильев ӗҫ тӑвакан органсем РФ Президенчӗн Администрацийӗпе килӗштерсе ӗҫлесси таранах яваплӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн Чӑваш Енӗн федераллӑ тӗп инспекторӗпе, Раҫҫейӗн Шалти ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри тытӑмӗпе, прокуратурӑпа, РФ Следстви комитечӗн республикӑри следстви управленийӗпе, РФ Хӑрушсӑрлӑх службин республикӑри управленийӗпе, Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчӗлӗхӗпе килӗштерсе тимлесси таранах пуҫ ватма тивӗ. Ытти вице-премьерӑн та ӗҫ фрончӗ ҫителӗклех.
Чӑваш Енӗн Правительствинче ҫывӑх кунсенче улшӑну пулса иртесси пирки сӑмах-юмах ҫӳрет. «Правда ПФО» интернет-хаҫата «хӑйӗн ҫӑлкуҫӗсем» пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинетӗнчи кадрпа ҫыхӑннӑ йышӑнусем вице-премьерсене тата омбудсменсене пырса тивме пултараҫҫӗ.
Аса илтеретпӗр, хальхи вӑхӑтра ЧР Правительствинче Михаил Резниковпа Алла Салаева вице-премьерсен пуканне йышӑнаҫҫӗ. Пуканӗ пур та, анчах лава хӑйсем пӗлнӗ ҫулпа тытса пымалӑх тилхепи ҫук вӗсен. Тепӗр майлӑ каласан, яваплӑхӗ пур та, анчах полномочийӗсем ҫителӗксӗртерех темелле. Сӑмахран, вӗсене министрсемпе хуҫаланма ирӗк паман.
Кунсӑр пуҫне республикӑра халӑхӑн тӗрлӗ сийне хӳтӗлеме тесе йӗркеленӗ Уполномоченнӑйсен штачӗсем виҫҫӗ: пӗри этем правишӗн тӑрӑшмалла, тепри — ачасемшӗн, виҫҫӗмӗшӗ — усламҫӑсемшӗн. Ҫак виҫӗ института пӗрлештересси пирки те калаҫкалаҫҫӗ-мӗн. Усламҫӑсен правине хӳтӗлессишӗн яваплӑ Владимир Иванов ун пек пӗрлештерме пултараймаҫҫӗ тесе каланӑ-мӗн-ха. Хӑйӗн шухӑшне вӑл кун йышши ыйтӑва ҫӗршыв шайӗнче хускатсан РФ Президент Администрацийӗн ертӳҫин ҫумӗ Вячеслав Володин пӗрлештермессине палӑртнине тӗпе хурса пӗлтернӗ.
+0.3 °C